Յունաստանի Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ հարիւրամեակին առիթով, յոբելենական հանդիսութիւնները մեծ շուքով մեկնարկեցին Աթէնքի մէջ՝ Ապրիլեան Նահատակներու յիշատակին նուիրուած առաջին յուշակոթողի օրհնութեամբ:
Մեծ յուզմունքով ոգեկոչման խօսքեր արտասանուեցան Հայոց Նահատակներուն մասին, որոնց դատը երբեք չի ջնջուիր պատմութեան յիշողութենէն:
Այնուհետեւ, Աթէնքի «Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ» եկեղեցւոյ պարտէզին մէջ տեղի ունեցաւ եկեղեցական ու ժողովրդային հանդիսութիւն մը, որուն մասնակցեցան՝ Ամենապատիւ Հոգեւոր Տէրը, Աթէնքի եւ Համայն Յունաստանի Արքեպիսկոպոս Երոնիմոս Բ.-ի ներկայացուցիչը, Բերիոյ Հայ Կաթողիկէ թեմի առաջնորդ Արհի. Հայր Պետրոս Արք. Միրիաթեան, Աթէնքի Հայ Կաթողիկէներու Առաքելական Կառավարիչը, Յունաստանի Եպիսկոպոսաց խորհուրդի առաջնորդ հայրերը, քահանաներ, միաբան քոյրեր, պաշտօնական ներկայացուցիչներ եւ հաւատացեալներու հոծ բազմութիւն մը:
Ապա՝ Աթէնքի շեփորախումբի նուագով եւ ՀՄԸՄ-ի սկաուտախումբին ընկերակցութեամբ, բոլոր ներկաները՝ եկեղեցական դրօշներէ եւ մոմերէ կազմուած թափօրով մը շրջեցան եւ երգեցին՝ «Քրիստոս Յարեաւ ի Մեռելոց»: Անոնք յետոյ ուղղուեցան դէպի եկեղեցւոյ «Խանճեան» պարտէզը, ուր հնչեցին Յունաստանի եւ Հայաստանի քայլերգները, որուն յաջորդեցին հայկական ժառանգութենէ ոգեշնչող պարային ներկայացումներ, ցոյց տալով մշակոյթին դերը՝ սիրոյ ու իրար հանդիպման պահ մը ստեղծելու մէջ: Յայտագիրը ճոխացուց նաեւ եկեղեցւոյ զաւակներէն մին, որ փունջ մը աւանդական երգերու կատարողութեամբ ցոյց տուաւ իր մեծ հաւատքն ու սէրը Եկեղեցւոյ հանդէպ:
Ապա, Գերյ. Յովսէփ Ծ.Վ. Պեզեզեան ելոյթով մը ողջունեց ներկաները, երախտագիտութիւն յայտնելով Ամենապատիւ Հոգեւոր Տիրոջ ներկայութեան համար Եկեղեցւոյ զաւակներուն կողքին, հարիւրամեակի այս պահուն, որ պիտի կազմէ յոյսով լեցուն նոր ճանապարհային քարտէզ մը: Ան նաեւ վերյիշեց նահատակները եւ հաստատեց, որ անոնց դատը չի մեռնիր եւ երբեք պիտի չմեռնի, այլ հաստատ պիտի մնայ մտքերուն մէջ եւ պիտի յիշուի պատմութեան մէջ:
Աւարտին տեղի ունեցաւ մոմավառութիւն եւ Ամենապատիւ Հոգեւոր Տէրը բացումը կատարեց Ապրիլեան Նահատակներու յուշակոթողին, մասնակցութեամբ Գերյ. Յովսէփ Ծ.Վ. Պեզեզեանին եւ Աթէնքի Հայ Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ զաւակներէն՝ երիցագոյն անդամուհիին: Հոգեւոր Տէրը նաեւ ծաղկեպսակ մը զետեղեց եւ աղօթք բարձրացուց առ Աստուած՝ նահատակներու հոգիներուն խաղաղութեան համար, վերահաստատելով թէ մենք՝ Լոյսի եւ Յարութեան զաւակներն ենք:
أثينا تحتضن أول نصب تذكاري لشهداء الكنيسة الارمنية الكاثوليكية على أرضها.
والبطريرك ميناسيان:
” أضأنا الشموع ورفعنا الصلوات واستذكرنا شهداءنا لنؤكد أننا أبناء القيامة”.
ازدانت مئوية وجود الكنيسة الارمنية الكاثوليكية في اليونان، بإزاحة الستار عن أول نصب تذكاري لشهداء الكنيسة الأرمنية الكاثوليكية على أرض أثينا.
ووسط أجواء من التأثر التي طبعت كلمات استذكار شهداء القضية التي لم ولن تمحى من ذاكرة التاريخ.
أقيم إحتفال كنسي وشعبي في حديقة كنيسة غريغوريوس المنور في أثينا شارك فيه إلى جانب غبطته، المطران ثيوفيلستاتوس إيبيسكوبوس ممثلا رئيس أساقفة أثينا وسائر اليونان إيرونيموس الثاني ، رئيس أساقفة أبرشية حلب للأرمن الكاثوليك المطران بطرس مراياتي، المدبر الرسولي للكنيسة الأرمنية الكاثوليكية في أثينا، والسادة المطارنة أعضاء مجلس أساقفة اليونان، الآباء الكهنة، الأخوات الراهبات وفاعليات رسمية وحشد كبير من المؤمنين.
وعلى وقع عزف الفرقة النحاسية التابعة لأثينا، وبتنظيم من كشاف “الهومنتمن” سار الجميع في زياح حاملين الأعلام الكنيسة والشموع مرتلين المسيح قام.
ثم دخلوا إلى حديقة الكنيسة المعروفة “بحديقة خانتسيان” استمعوا إلى النشيدين اليوناني والأرمني، واعقبتهما رقصات من وحي التراث الأرمني التي أكدت أن الثقافة قادرة على خلق مساحة من المحبة والتلاقي.
وما زاد من جمالية الاحتفال، تلك الأغاني التراثية التي أداها أحد أبناء الكنيسة وأعلن من خلالها محبته لكنيسته وإيمانه العميق.
بعدئذ، ألقى الإكسرخوس جوزيف بيزازيان كلمة رحب فيها بالحضور معبرا عن اعتزازه لوجود البطريرك ميناسيان بين أبناء الكنيسة في لحظة المئوية هذه لأنها ستشكل خريطة طريق جديدة مليئة بالأمل.
كما استذكر الشهداء وأكد أن قضيتهم لم ولن تموت وستبقى راسخة في الأذهان ومدونة في التاريخ.
ثم، أضيئت الشموع وأزاح البطريرك ميناسيان الستار عن النصب التذكاري بمشاركة الإكسرخوس جوزيف بيزازيان وإحدى السيدات التي تعد من أكبر المعمرين في الكنيسة الأرمنية الكاثوليكية في أثينا.
كما وضع غبطته إكليلا من الورد ورفع الصلاة لراحة نفس الشهداء مؤكدا أننا أبناء النور والقيامة.
